GİB tarafından hazırlanan e-irsaliye ile ilgili taslak tebliğ çok yakın bir zamanda duyurulacak. 2017 yılında gönüllülük esasına göre birçok e-fatura mükellefi (firma) e-irsaliye sistemine de geçiş yapabilecek.
Yakınlaşan e-İrsaliye çalışmasındaki beklentilerimizi bu kanal ile paylaşmanın yararlı olacağını düşünüyorum. Burada paylaşılan bilgiler tamamen kişisel görüşlerimiz ve deneyimlerimiz çerçevesinde hazırlanmıştır. Birçok bilgi ya da ayrıntı GİB'in duyuracağı esas tebliğe göre değişkenlik gösterecektir. Ancak yaptığımız incelemeleri ve yurtdışındaki kullanımları baz aldığımız aşağıda ayrıntılarını paylaşabileceğimiz bazı bilgilerin de çözüm geliştiren ya da yeni sisteme hazırlanmayı düşünen kişi/kurumlar için yararlı olacağını düşünüyoruz.
e-İrsaliye xml dokümanında yer alacak temel alanlar:
DespatchAdvice:
Ubl-tr dokümanında yer alan "Invoice" dokümanının yerine geçmesini bekliyoruz. Bu doküman ile sevk irsaliyesine özel tanımlı bilgiler yine imzalı (mali mühür/hsm) şekilde alıcıya iletilecektir. Bu doküman içinde yer alacak temel bilgiler her ne kadar e-fatura bilgileriyle benzerlik gösterse de bazı bilgililerin özelleşmesini bekliyoruz. Bu beklenti içinde taşımaya / transfere yönelik önemli bilgiler olacaktır.
cbc:CustomizationID
Ubl 2.0 genel taksonomisi üzerine Türkiye(TR) olarak yapılan özelleştirmeler var. Bu özelleştirme benzer şekilde e-irsaliye için de geçerli olacaktır. Bu nedenle buradaki değerin ubl-tr dokümanlarında olduğu gibi 1.2 sürümünde olmasını bekliyoruz.
cbc:ProfileID
TemelIrsaliye, TicariIrsaliye, NakliyeIrsaliye
TemelIrsaliye : Karşı tarafa gönderilen ürünlerin doğrudan kabul edilmesi durumudur
TicariIrsaliye : e-faturada olduğu gibi belirli bir süre sonra onaylanması durumu söz konusu olabilir. Ancak buradaki süre 7 günü geçebilir. (Örnek : Fethiye'den Kars'a karayolu ile gönderilecek bir sevkiyat durumu)
NakliyeIrsaliye* : Belki ilk kapsamda bu irsaliyeler gündeme gelmeyecek ancak daha sonra nakliye/kargo şirketleri gibi taşıma kurumlarına özel olarak bu tür bir senaryo kullanılabilir. (* : diğer yeni sürüm)
cbc:ID
e-irsaliye için tekil ve ardışık olarak üretilecek, e-fatura GİB numarasına benzer saha değeridir. Her yıl içinde bu değer 1'den başlayacak ve farklı ABC gibi serilerle irsaliye düzenlenebilecek.
cbc:UUID
e-irsaliye için üretilecek GUID tabanlı evrensel tekil anahtar değeri
cbc:IssueDate/cbc:IssueTime
e-irsaliye zaman bilgisini gösterecek ve saat bilgisi yer alacak
cac:OrderReference
e-irsaliye bir ya da birden fazla siparişe ilişkin hazırlanmışsa, bu durumda ilgili siparişin üst bilgileri yer alacak
cac:DespatchSupplierParty
e-irsaliye dokümanını hazırlayan (tedarikçi) bilgilerini içerecek
cac:DeliveryCustomerParty
e-irsaliye için alıcı taraf (müşteri) bilgilerini içerecek
cac:Shipment
Teslimata yönelik bilgileri bu bölümde yer alacak. Bu bölüm içine gerekli durumlarda konsinye özel durumu eklenebilecek ve ayrıca ürünlerin teslimat adresi farklılaştırılabilecek
cac:DespatchLine
Faturada olduğu gibi bu bölümde de e-irsaliye kalemlerine ilişkin temel bilgiler yer alacak. Tutar, kdv ya da matrah gibi e-faturada önemli olacak bilgiler yerine brüt miktar, net miktar, hacim, en, boy ve/veya derinlik gibi ürüne ilişkin temel bilgiler eklenecek. Kalem bazında sipariş numaralarında farklılık varsa yine bu bölüm içine kaleme özel sipariş bilgileri de eklenebilecek
cac:DespatchLine.cac:LotIdentification
İlgili e-irsaliye kalemi belirli miktarlar şeklinde paketlenmişse/hazırlanmışsa bu duruma lot bilgileri eklenmelidir
any
Bu xml alanı da Türkiye'de gereksinim duyulacak ve temel usul kanunlarına göre eklenebilecek sahaların yer alacağı özel bölüm olarak düşünülebilir. Bu alan içine eklenebilecek "DocumentReference" başlığı altında, uygun namespace değerlerine göre taşıt bilgileri, plaka, sürücü bilgileri ya da diğer ek sahalar eklenebilecek.
Taşıma ya da sevkiyat sürecinde çevrim-içi(online) yol-denetimlerini kolaylaştırmak adına taşıt resimleri de gerekli durumlarda base-64 formatında eklenebilecek. Eklenen bu taşıt görüntüsü ile yoldaki olası bir denetimde (örnek taşıt : kamyon) resim üzerinden denetim yapan kişi hızlı ve etkin şekilde doğrulama yapabilecek.
Sorular ve Beklentiler
- İrsaliye düzenleme tarihi ile fiili sevk tarihi arasında fark varsa, bu fark online olarak denetlenebilecek mi?
- Konsinye durumlarında e-irsaliye alt açıklamalara "konsinye amaçlı teslim edilmiştir" notu eklenecek mi?
- "Dahili sevkiyat" durumunda ilgili firma, kendine e-irsaliye düzenleyebilecek mi?
- e-irsaliye ile teslimat yapıldıktan sonra, 7 gün içinde düzenlenecek e-faturanın "fatura tarihi" şematron ya da GİB merkezi tarafından kontrol edilecek mi?
- e-irsaliye şeklinde düzenlenen irsaliyelere ilişkin düzenlenecek e-faturalarda, irsaliye alanına ettn/e-irsaliye numarası yazılma zorunluluğu olacak mı?
- En az üç nüsha olan sevk irsaliyesi, e-irsaliye olduğunda düz beyaz kağıda tek bir çıktı ile alınarak sevkiyat yapılabilecek mi?
- Malı alan kişilerin, satıcıdan malı kendilerinin alma durumu olursa, bu durumda e-irsaliye içinde supplier/customer bölümlerinde bir değişiklik olacak mı yoksa benzer şekilde kullanıma devam mı edilecek?
Kapanış
Çok yakında bu ve benzeri tüm sorularımızın yanıtları gelecek.
Şimdiden GİB de yer alan tüm e-dönüşüm uzmanlarına teşekkür ederiz.